Czyli o tym, co tak naprawdę możesz odziedziczyć po bliskiej osobie.
Spadek. Wielu osobom słowo to kojarzy się głównie z domem, mieszkaniem i pieniędzmi. Czy faktycznie to główne albo jedyne rzeczy, które mogą wchodzić w skład spadku? Niekoniecznie.
Spadek to coś więcej niż tylko majątek. Zdarza się, że razem z nim dziedziczy się także długi.
Zacznijmy od początku. Słowo spadek ma swoją definicję w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nią spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przysługują spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzą na spadkobierców w drodze dziedziczenia.
Co jest kluczowe w tej definicji? Że są to zarówno prawa majątkowe jak i obowiązki majątkowe, czyli wszystko, co jest dobrem materialnym i co można wycenić w pieniądzach.
Do praw majątkowych należą aktywa, takie jak mieszkanie, samochód, oszczędności.
Do zobowiązań majątkowych należą pasywa, na przykład kredyt, pożyczka, niezapłacone podatki wobec urzędu skarbowego.
Nie chodzi więc tylko o to, co możesz otrzymać, ale także o to, co trzeba ewentualnie spłacić.
Skład spadku może być bardzo różny w zależności od tego, co posiadał zmarły.
Do najczęściej występujących aktywów majątku spadkowego należą:
- prawo własności lub współwłasności nieruchomości: domy, mieszkania, działki, garaże, udziały w nieruchomościach,
- prawo własności lub współwłasności rzeczy ruchomych: samochody, sprzęt elektroniczny, meble, biżuteria, dzieła sztuki, przedmioty wartościowe,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
- środki finansowe: pieniądze na rachunkach bankowych, lokatach,
- obligacje, akcje,
- inne prawa majątkowe: udziały w spółkach, autorskie prawa majątkowe, prawo z weksla lub czeku.
Jeśli chodzi o długi wchodzące w skład spadku, można podzielić je na dwie kategorie.
- Pierwszą z nich są zobowiązania zmarłego zaciągnięte przez niego za życia i istniejące w chwili śmierci.
- Drugą kategorię stanowią obowiązki powstałe już po śmierci zmarłego, a ściśle określone w przepisach kodeksu cywilnego dotyczących spadków.
Do najczęściej występujących długów spadkowych istniejących w chwili śmierci spadkodawcy należą:
- kredyty, pożyczki,
- niezapłacone rachunki,
- zaległy czynsz najmu,
- zaległości podatkowe,
- zaległości w ZUS,
- poręczenia (jeśli zmarły ich udzielił),
- zaległe zasądzone a niezapłacone alimenty.
Do kategorii długów spadkowych, które powstały po śmierci spadkodawcy, należą:
- koszty pogrzebu spadkodawcy w zakresie, w jakim pogrzeb odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku,
- koszty postępowania spadkowego,
- roszczenia o zachowek,
- obowiązek wykonania zapisów zwykłych,
- obowiązek wykonania poleceń.
Co nie wchodzi w skład spadku?
Według przepisów kodeksu cywilnego w skład spadku nie wchodzą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Tytułem przykładu można tutaj wskazać: dobra osobiste, uprawnienie do renty, służebność osobistą, autorskie prawa osobiste, środki pieniężne z polisy ubezpieczeniowej.
Pamiętaj, że długi wchodzą w skład spadku na równi z aktywami.
Warto więc sprawdzić skład spadku przed podjęciem decyzji o jego przyjęciu lub odrzuceniu.