Powrót do nazwiska sprzed małżeństwa – zmiany w przepisach o powrocie do poprzedniego nazwiska po rozwodzie
Spieszę do Was z informacją o nowej zmianie w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Chodzi o zmianę art. 59 k.r.o. a dokładniej o wydłużenie terminu do złożenia oświadczenia o powrocie do nazwiska, które dana osoba nosiła przed zawarciem małżeństwa.
Ale zacznijmy od początku…
Przepis art. 59 k.r.o. dotyczy sytuacji, gdy rozwiedziona osoba chce powrócić do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa. Może to być więc powrót do nazwiska panieńskiego, kawalerskiego albo nazwiska jeszcze wcześniejszego małżonka/małżonki.
Zgodnie z aktualną, na razie obowiązującą treścią tego przepisu:
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Obecnie, aby powrócić do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa, trzeba złożyć takie oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem w ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Jeżeli ktoś się spóźni i zgłosi po tym terminie, to powrót do poprzedniego nazwiska na podstawie przepisu art. 59 k.r.o. (czyli w sposób prosty i szybki – wystarczy jedynie złożyć oświadczenie) nie będzie możliwy.
Dlaczego? Ponieważ jest to tzw. termin zawity, co oznacza, że gdy termin ten upłynie, uprawnienie do powrotu do poprzedniego nazwiska na podstawie art. 59 k.r.o. wygasa. Nie ma znaczenia, czy ktoś zapomniał, chorował, nie znał tego przepisu, zmienił zdanie i jednak zechciał wrócić do swojego poprzedniego nazwiska. Terminu z art. 59 k.r.o. nie można przedłużyć.
Po tym terminie można starać się o zmianę nazwiska, ale na podstawie przepisów ustawy o zmianie nazwiska i imienia. Ścieżka ta trwa dłużej i jest bardziej skomplikowana, ponieważ należy spełnić przesłanki wskazane w ustawie.
3 miesiące to stosunkowo krótki czas, więc z pomocą przyszedł ustawodawca.
W dniu 24 czerwca 2025 r. Sejm uchwalił zmianę przepisu art. 59 k.r.o., zgodnie z którą złożenie oświadczenia o powrocie do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa będzie możliwe w ciągu 1 roku od uprawomocnienia się wyroku w sprawie o rozwód.
Zatem termin 3 miesięcy został wydłużony i zmieniony na 1 rok.
Zmiana wejdzie w życie 8 października 2025 roku. Od tej daty każdy rozwiedziony małżonek będzie miał 1 rok na to, aby złożyć oświadczenie o powrocie do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa.
Co więcej, zgodnie ze zmianami, jeżeli dotychczasowy termin 3 miesięcy nie upłynie przed dniem wejścia w życie zmiany art. 59 k.r.o. – czyli przed 8 października 2025 roku, to termin ten wydłuża się do roku.
Przykład: Wyrok rozwodowy uprawomocni się 02 września 2025 roku. Będzie to data przed wejściem w życie zmiany terminu, ale 3 miesiące upływałyby w dniu 2 grudnia 2025 roku – po 8 października 2025 (po wejściu w życie zmiany w przepisach). W tej sytuacji termin ulegnie przedłużeniu do roku, czyli do dnia 02 września 2026 roku. Do tej daty rozwiedziona osoba będzie mogła złożyć oświadczenie o powrocie do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa.
Czy to dobra zmiana? Zdecydowanie tak.
Czy to jedynie mała zmiana? Dla niektórych z pewnością tak. Jednak dla wielu osób po rozwodzie jest to ważna zmiana. Nie każdy chce dalej nosić nazwisko byłego małżonka. Często kojarzy się ono z trudnymi przeżyciami, bolesnym rozstaniem, przywołuje wspomnienia, emocje, dana osoba nie jest po prostu z nim związana albo zwyczajnie ktoś chce oddzielić ten etap życia grubą kreską i zacząć na nowo. Z doświadczenia i z życia moich Klientów wiem, że wielu z nich po rozwodzie używa na co dzień i przedstawia się czy podpisuje swoim nazwiskiem sprzed małżeństwa.
Dłuższy czas na podjęcie decyzji pozwala spokojnie przemyśleć tę kwestię i nie działać pod presją czasu zaraz po rozwodzie, kiedy wiele spraw jest jeszcze świeżych i emocjonalnie trudnych.
Mała zmiana, duży efekt? Czas pokaże.